Moje, twoje, nasze, czyli co o intercyzie powinni wiedzieć przyszli małżonkowie

W Polsce, w przeciwieństwie do większości krajów Unii Europejskiej, wspólnota majątkowa małżonków jest ustrojem ustawowym. Jeśli chcą, aby po ślubie zgromadzony przez nich majątek, należał wyłącznie do nich, muszą zawrzeć umowę majątkową małżeńską znoszącą wspólność majątkową, nazywaną także intercyzą.

Intercyza to temat trudny. Bo choć miłość często unosi narzeczonych w zupełnie inny wymiar, to brutalna rzeczywistość i różne perypetie życiowe potrafią nie raz być powodem problemów. Zwłaszcza, jeśli małżonkowie zechcą się jednak rozwieść...

Co z tą intercyzą?

Intercyza (z łac. Intercisa, czyli rozstrzygnięcie) to małżeńska umowa majątkowa, która zawierana jest pomiędzy osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński (lub już małżonkami), prowadząca do wprowadzenia odmiennego niż ustawowy ustroju majątkowego. Dzięki jej podpisaniu zgromadzony przez każde z małżonków majątek, będzie należał tylko do nich, a między nimi powstanie tzw. rozdzielność majątkowa. To, co do tej pory narzeczeni posiadali, jeszcze przed wstąpieniem w związek małżeński, wchodzi w skład ich majątku odrębnego i nie podlega podziałowi. Po podpisaniu umowy majątkowej wspólny majątek po prostu nie istnieje, a każde z małżonków samodzielnie zarządza swoim.

Warto jednak podkreślić, że bez względu na intercyzę, na każdym z małżonków spoczywa odpowiedzialność za zaspokajanie potrzeb rodziny i ponoszenie kosztów z nimi związanych. Należy do nich chociażby regulowanie opłat związanych z mieszkaniem, w którym wspólnie mieszkają.

Często podpisanie intercyzy rozważają młodzi małżonkowie, którzy otrzymali od rodziców lub dziadków darowiznę. W tym przypadku nie jest ona jednak konieczna, ponieważ darowizny wchodzą w skład tzw. majątku odrębnego. Podziałowi nie podlega także majątek odziedziczony oraz pieniądze, które pochodzą z odszkodowań.

Umowa małżeńska majątkowa najczęściej podpisywana jest jeszcze przed zawarciem małżeństwa, jednak zdarzają się przypadki, gdy podpisują ją osoby z wieloletnim stażem małżeńskim. Wówczas obowiązuje ona od dnia podpisania, a zgromadzony dotychczas przez małżonków majątek podlega podziałowi – zazwyczaj po połowie, chyba, że strony zdecydują inaczej.

Komu potrzebna jest intercyza?

Przede wszystkim tym, którzy dorobili się majątku już po zawarciu małżeństwa i zależy im na zachowaniu go. Na podpisanie intercyzy decydują się także osoby, które prowadzą własną firmę i nie chcą narażać współmałżonka na ewentualne straty, w przypadku, gdyby działalność ta się nie powiodła. Wszystko natomiast, co małżonek posiadał przed ślubem, nie staje się po zawarciu małżeństwa przedmiotem współwłasności, a należy do jego odrębnego majątku.

Gdzie podpisać intercyzę?

Tylko u notariusza. Żadna inna pisemna deklaracja małżonków nie będzie ważna. Intercyza, zwana małżeńską umową majątkową, wprowadza rozdzielność majątkową i musi być podpisana przed notariuszem. Przyszli małżonkowie muszą stawić się osobiście, oboje nie mogą być pozbawieni zdolności do czynności prawnych i żadne nich nie może być ubezwłasnowolnione.